Rz 8,12-17 – 14. niedziela po Trójcy Św.
Tłumaczenie:
12 Tak więc, bracia, dłużni(kami) jesteśmy nie ciału* [by] według ciała* żyć.
13 Jeśli bowiem według ciała* żyjecie,
przyjdzie-wam obumrzeć.
Jeśli zaś duchem (duchowi)** praktyki ciała[-osoby] uśmiercacie,
żyli-będziecie
14 Tacy bowiem Duchem** Boga prowadzeni-są,
oni-właśnie synami Boga są.
15 Nie otrzymaliście bowiem ducha** niewoli znowu ku przerażeniu (bojaźni),
ale otrzymaliście ducha** synostwa,
w którym wołamy:
Abba! Ojcze!
16 Sam Duch** !razem-świadczy-[z] duchem** naszym,
że jesteśmy dziećmi Boga.
17 Jeśli zaś dziećmi,
[to] i dziedzicami,
dziedzicami właśnie Boga,
!razem-dziedzicami Chrystusa.
Skoro !razem-cierpimy,
[to] aby[śmy] i !razem-byli-wychwalani (uwielbieni).
Objaśnienia do tłumaczenia:
-12: ofeiletai to rzeczownik osobowy w l.mn.; tłumaczenie „dłużni” pozwala na zachowanie z oryginału dativu te sarki, od rzeczownika sarks, „ciału” w znaczeniu krwi, mięśni i skóry (por. np. 2,28), tego, co namacalnie przemijające i śmiertelne
-13b: mellete apothneskein; czasownik mello + infinitivus oznacza „zbliżam się do czegoś”, „zamierzam coś”, „spotka mnie coś w przyszłości”; podobny do angielskiego „I am going to ..
-13c: dativus pneumati można tłumaczyć instrumentalnie lub odpowiadając na pytanie: komu czemu? analogicznie do „ciału” w w.12
-13c: choć „umartwiać” ma w j. polskim ten sam rdzeń co „śmierć” nie oznacza wprost doprowadzenia do śmierci, więc tłumaczę „uśmiercać”
-14a: praksis, tu w akkusativie l.mn., to czynność, dzieło, akcja, działanie, uczynek, postępek, coś co zostało wykonane; samo w sobie jest to neutralne pojęcie, bez konotacji moralnej
-14a: w tym miejscu użyte zostało inne pojęcie niż sarks, a mianowicie soma – ciało nie tyle w znaczeniu biologicznym, co postaci, w której człowiek żyje i działa nawiązując relacje z otoczeniem; istnieją wersje tekstu greckiego, ocenione jako mniej wiarygodne, które dostosowują się do kontekstu i każą czytać w tym miejscu tes sarkos.
Struktura i znaczenie pojęć:
Zwraca uwagę opozycja życia i umierania oraz ciała* i ducha** w 12 i 13. Bardzo trudno jest tak objaśniać nauczanie apostoła, by nie utożsamiać ciała człowieka i w ogóle spraw cielesnych, zwłaszcza płciowych, ze śmiercią, grzechem i złem, a tego, co bez-cielesne w człowieku z życiem, D(d)uchem i Bogiem. Dodatkowo w tłumaczeniu na polski trudno rozróżnić greckie pojęcia sarks i soma (por. powyżej 12 i 14a), inaczej niż np. w angielskim: „flesh&blood” versus „body” czy niemieckim: „Fleisch” versus „Leib”.
Ciało* w znaczeniu sarks i w opozycji do pneuma - D(d)ucha** jest w listach apostoła Pawła - najdobitniej w Ga 5,16-25; ale też w 8,5-6 - ujęciem tego, co przemijające, śmiertelne, potrzebujące wybawienia (3,20; Ga 2,16), grzeszne, złe (7,18; 8,5-6; Ga 6,8; 1Kor 15,50), przeciwne Bogu (8,7-8), przynoszące niewolę grzechu i śmierć. To wszystko należy do przeszłości chrześcijan - 7,5, bo dzięki ofierze Chrystusa zostaliśmy wykupieni z tej niewoli (6,19-21; 8,3) i znaleźliśmy się w sferze działania Ducha Boga – por. bezpośrednio poprzedzające 8,9! W Rz apostoł szczególnie ma na myśli niewolę i śmierć, jaką przynosi kierowanie się w relacji z Bogiem przestrzeganiem zakonu – 7,25; 8,4, zamiast przynależnością do Chrystusa –7,4-6 (Ga 2,19-21; 3,3; 6,12-14). Wyrażenie kata sarka - według ciała* - oznacza reguły fizyczne i moralne świata, które poza Kościołem wciąż obowiązują, spoza i sprzed ingerencji Boga w Chrystusie – 1,3; 4,1 (1Kor 1,26; Ga 4,23.29), która z kolei ma konsekwencje w obszarze życia i postępowania ludzi wierzących żyjących odtąd kata pneuma - według Ducha** – 8,4-5; (2Kor 1,17; 5,15-17; 10,2; Ga 5,24-25!).
Duch człowieka jest przestrzenią (i „narzędziem”?) wychwalania Boga i służenia mu, szczerej i otwartej z nim relacji – np. 1,9; 2,29; 12,11 – życia z Bogiem i dla Boga, opartej nie na strachu, ale na wolności dzieci Boga, po śmierci człowieka podległego grzechowi i zakonowi – por. 6,4-14, szczególnie 6,6 – stary człowiek i soma grzechu oraz 6,11-12 – soma śmiertelne (8,11); 7,4.6. Dany nam – por. 5,5 - Duch Boga jest paradoksalnie w nas i na zewnątrz nas, zawsze jednoczy nas z Chrystusem i jego losem, a tym samym z Bogiem – por. 8,9-10.11 oraz 3 razy przedrostek syn – (!)razem-z w 8,12nn.