Rz 14,17-19

Tłumaczenie:

17 Nie jest bowiem królestwo Boga pokarmem i piciem (napojem)

ale sprawiedliwością i pokojem, i radością (łaskawością) w Duchu Świętym.

18 Ten w tym (w nim) bowiem [jest] [niewolniczo-]służący Chrystusowi

upodobany Bogu

i wypróbowany (wartościowy) ludziom

19 Tak więc [za] tymi pokoju podążamy

i [za] tymi budowania, tego ku sobie-wzajemnie.

Kontekst, struktura, pojęcia:

Ww. 17 i 18 są zdaniami uzasadniającymi – 2x „bowiem” - poprzednie wypowiedzi. Najbliższa to imperatyw – „niech nie jest-obrzucone-bluźnierstwem to [co jest] waszym dobrem!” z w.16. W.19 podsumowująco wnioskuje w 1. os. l.mn. w sprawie naszego wzajemnego postępowania, tak samo jak w w.13 – „ więc już nie sądzicie siebie-wzajemnie”.

Pojęcie „pokoju” tworzy wewnętrzną klamrę. Wg 17b, gdzie wyróżnia się centralnym położeniem, w Duchu Świętym – wyrażenie odnosi do wszystkich trzech pojęć - jest synonimem sprawiedliwości z jednej strony i radości lub łaskawości (rzeczownik chara ma ten sam rdzeń co charis – łaska, przychylność) z drugiej. Wg w.19 pokój jest równoznaczny z budowaniem, które zostało dodatkowo emfatycznie określone wyrażeniem – eis allelous: przyimek określający cel + zaimek zwrotny oznaczający wzajemność w l.mn. (por. w.13).

Już sama lapidarność i brzmienie sformułowania brosis kai posis – „pokarm i picie” - w 17a wskazuje na skondensowaną metaforykę tego, co ziemskie i zniszczalne. Kontrastuje z rozbudowaną i wzniosłą (bez czasownika) charakterystyką w 17b, gdzie królestwo Boga jest przestrzenią Ducha Świętego, w której realizują się zbawcze dary dla człowieka dane w Chrystusie: dikaiosyne np. 1,17; 3,21n.26; 4,13; 5,17; 6,13.18-20; 8,10; 10,9n; eirene np. 1,7; 2,10; 3,17 (brak pokoju bezbożnością i niesprawiedliwości); 5,1 (! jako następstwo przypisanej w Chrystusie sprawiedliwości); 8,6; chara – 15,13.32n.

Praktycznym kontekstem nauczania apostoła jest tu kwestia uzależniania relacji z drugim człowiekiem oraz jego kwalifikacji przed Bogiem od tego, czy je, czy też nie je mięsa, czy pije, czy nie pije wina (14,21), czy przestrzega, czy też nie przestrzega reguł i przepisów, o których sami sądzimy, że należy ich przestrzegać lub nie przestrzegać. Historycznie najprawdopodobniej chodziło o podział w kościele w Rzymie na tych, którzy przestrzegali przepisów czystości kultowej (por.14,14) przejętych z judaizmu i na tych, którzy je porzucili lub w ogóle nie zaczęli przestrzegać. Jedni i drudzy wzajemnie, jak mówimy dzisiaj,  „odsądzali się od czci i wiary” (por. 14,3.16). Apostoł wzywa chrześcijan do tego, by panowania Boga w świecie nie redukowali do realizowania własnych, indywidualnych praktyk, przekonań i racji, które muszą być narzucone innym (co wyklucza pokojowe postępowanie), zasmucają, burzą i niszczą (14.15.20n), a nie budują Kościoła jako wspólnoty w Chrystusie. Dążenie do królestwa Boga, (a nie grzechu; por. 5,17.20 czasownik basileuein – „królować”), do uznania wyłączności jego panowania  i sądu (por.14,10-12), życie w Duchu Świętym polega na niewolniczej służbie Chrystusowi, w której realizują się dary zbawienia, zawsze mając na celu dobro nie siebie samego, lecz tego drugiego, brata, bliźniego (por.15,1-3) i w ogóle ludzi (18c; por.12,17n).

Iwona Slawik