Komentarz egzegetyczny do tekstu: 1 Kor 14,1-3.20-25
Tłumaczenie:
1. Uganiajcie się za miłością, [a] pożądajcie (zaś) [darów] duchowych
– zwłaszcza [tego] (zaś), żebyście prorokowali.
2. Ten (bowiem), kto mówi [obcym] językiem, mówi nie do ludzi, lecz do Boga
– nikt [go] (bowiem) [nie] rozumie – duchem mówi tajemnice.
3. Ten (zaś), kto prorokuje, mówi ludziom [dla ich] zbudowania i zachęcenia i pocieszenia.
…
20. Bracia, nie bądźcie dziećmi w myśleniu, lecz bądźcie dziećmi w złym, [a] w myśleniu bądźcie dorośli.
21. W Prawie napisano:
W obcych językach i w ustach obcych będę mówił temu ludowi
i nawet wtedy nie posłuchają mnie, mówi Pan.
22. Tak więc języki są znakiem nie dla wierzących, lecz dla niewierzących, proroctwo (zaś) nie dla niewierzącym, lecz dla wierzących.
23. Gdyby więc zebrał się cały Kościół w jednym miejscu i wszyscy mówiliby językami, weszliby (zaś) [ludzie] prości lub niewierzący, [to czy] nie powiedzą, że szalejecie?
24. Jeśli zaś wszyscy prorokują, [a] wejdzie (zaś) ktoś niewierzący lub prosty, jest osądzany przez wszystkich, jest badany przez wszystkich,
25. tajemnice jego serca stają się jawne, i tak padłszy na twarz, odda hołd Bogu, stwierdzając:
Rzeczywiście, Bóg jest wśród was.
[…] – oznaczają wyrazy, których nie ma w tekście, ale przy tłumaczeniu na język polski należy/można je dodać
(…) – wyrazy występują w tekście, ale można je pominąć ze względu na polską składnię (są zbędne)
Uwagi:
w.2. W znacznej liczbie świadków tekstu znajduje się odmienna lekcja od wersji podstawowej NA28 - Theo (Bogu) jest poprzedzony rodzajnikiem. Niewątpliwie obecność tego rodzajnika wydaje się łatwiejszym wariantem, stąd pozostaję przy tekście podstawowym.
Kontekst/Forma/Struktura:
Listy do Koryntian są zapisem burzliwej korespondencji Pawła z założonymi przez niego zborami w greckim mieście portowym Korynt. W czasach Apostoła Korynt przeżywał lata świetności i był stolicą prowincji Achai. Pierwszy z listów podejmuje szereg problemów, o których Apostoł dowiedział się od „ludzi Chloe” (hypo ton Chloe; 1 Kor 1,11) – czyli od osób dobrze zorientowanych w sytuacji w Koryncie, a od których mógł zasięgnąć informacji, pisząc list w trakcie pobytu w Efezie.
1 Kor 11,2-14,40 to fragment poświęcony kwestiom związanym ze zgromadzeniami Kościoła i problemom, które się w ich trakcie zrodziły. 1 Kor 11,2-34 dotyczy teologicznego uzasadnienia zwyczaju przykrywania głów przez kobiety na zgromadzeniach oraz społecznym i klasowym nadużyciom przy świętowaniu Uczty Pańskiej (kyriakon deipnon – 11,20). Rozdziały 12-14 są poświęcone kwestii duchowych darów, zwłaszcza mówienia obcymi językami oraz prorokowania, w kontekście sporów, napięć i konfliktów wśród korynckich chrześcijan. Rozdział 12 wyjaśnia pawłowe rozumienie natury darów duchowych i roli wierzących w Kościele, Ciele Chrystusa. 13 rozdział przedstawia najważniejszą kwestię całej aktywności chrześcijańskiej – miłość jako fundament, motywacja i ideał, do którego należy dążyć. 1 Kor 14,1-40 jest poświęcony przedstawieniu i uargumentowaniu stosownego korzystania z darów mówienia językami i prorokowania w ramach wspólnych zgromadzeń.
Analizowany fragment składa się z dwóch części - pierwsza to 1 Kor 14,1-3, który wyraźnie kontynuuje myśl 1 Kor 13 – dążenia do miłości, która jest drogą i celem chrześcijańskiej egzystencji. Druga część to 1 Kor 14,20-25, podsumowująca rozważania Apostoła z 14,1-19 nt. znaczenia, roli, potencjału i problemów związanych z darami mówienia językami i prorokowania.
Komentarz:
w.1-3.
Apostoł wzywa do uganiania się za miłością (diokete – dosł. ścigajcie, prześladujcie), odróżniając ją od pożądania darów duchowych (dzeloute i ta pneumatika). Kolejność ich wymienienia jest znacząca – adresaci są najpierw wezwani do uczenia się życia wg miłości, jak i do pożądania duchowych darów. Wydaje się, że prorokowanie i mówienie językami musiały odgrywać szczególną rolę w Koryncie i dlatego Paweł poświęca im tyle miejsca w 14. rozdziale.
Paweł wydaje się być pewny tego, że o ten dar powinien prosić każdy i każdy szukać mądrości.
Prorokowaniu (profeteuo) jest przypisany w tych wersetach szczególny status najważniejszego daru Ducha. Prorokowanie jest skierowane do ludzi z przesłaniem zbudowania, zachęcenia i pocieszenia, natomiast dar języków jest skierowany do Boga i ma objawieniowy charakter.
Prorokowanie nawiązuje do tradycji Biblii hebrajskiej – prorocy poza zapowiedzią kary i sądu, przekazali również słowa pociechy i nadziei, a prorokowanie nie oznaczało tylko zapowiedzi przyszłości, ale również opowiedzenie historii Izraela na nowo (por. znaczenie Słowa Bożego w Jr 1,10).
w.20-25.
Autor listu wykorzystuje metaforę biegu życia ludzkiego – podobnie jak w 1 Kor 13, mówiąc o przyszłości. Dziecięce i dorosłe myślenie rozpoznaje się po dostrzeżeniu celu i sensu wykorzystywania darów duchowych wobec określonych osób.
Oba dary są rozumiane jako znaki (semeion), mające wskazywać na coś poza sobą. Dla Pawła mówienie obcymi językami jest znakiem dla wierzących, a prorokowanie dla niewierzących.
Paweł rozpatruje dwie możliwe sytuacje zbiorczych spotkań Kościoła, na które trafiają osoby niewierzące albo proste (idiotai – nieuczony, prosty, zwykły).
W pierwszym przypadku jest to kwestia mówienia nieznanymi językami, która może być zaskoczeniem dla osób nieobeznanych z nimi. Oskarżenie o szaleństwo dodatkowo podkreśla niestosowność korzystania z tego daru Ducha wobec takich osób.
W drugim przypadku prorokowanie jest przedstawione jako przenikające do głębi człowieka – w sferę myśli i postaw, stąd prorokowanie prowadzi do spotkania ze Słowem sądu, oceny i przeniknięcia do głębi duszy. Takie spotkanie prowadzi człowieka do przeświadczenia o tym, że Bóg jest obecny i do oddania mu hołdu.
Podsumowanie:
Analizowany fragment 1 Kor 14,1-3.20-25 jest poświęcony kwestii właściwego, użytecznego i pożytecznego wykorzystania darów Ducha po to, żeby inni mogli odkrywać w manifestacji Ducha znak realnej obecności Boga wśród zgromadzonych chrześcijan.